Jak pisze Poppy Johnston, branża energii słonecznej poczyniła duże postępy w kwestii bezpieczeństwa, ale nadal jest wiele do zrobienia, jeśli chodzi o ochronę instalatorów.
Miejsca instalacji paneli słonecznych są miejscami pracy obarczonymi ryzykiem. Ludzie obsługują ciężkie, nieporęczne panele na wysokościach i czołgają się w przestrzeniach sufitowych, gdzie mogą napotkać kable elektryczne pod napięciem, azbest i niebezpiecznie wysokie temperatury.
Dobra wiadomość jest taka, że zdrowie i bezpieczeństwo w miejscu pracy stały się ostatnio priorytetem w branży solarnej. W niektórych stanach i terytoriach Australii miejsca instalacji solarnych stały się priorytetem dla regulatorów bezpieczeństwa w miejscu pracy i bezpieczeństwa elektrycznego. Organy branżowe również podejmują działania w celu poprawy bezpieczeństwa w całej branży.
Dyrektor generalny Smart Energy Lab, Glen Morris, który pracuje w branży solarnej od 30 lat, zauważył znaczną poprawę bezpieczeństwa. „Nie tak dawno temu, może 10 lat temu, ludzie po prostu wchodzili po drabinie na dach, może z uprzężą, i instalowali panele” – mówi.
Mimo że te same przepisy regulujące kwestie pracy na wysokościach i inne kwestie bezpieczeństwa obowiązują od dziesięcioleci, obecnie są one egzekwowane bardziej rygorystycznie.
„Obecnie instalatorzy systemów solarnych wyglądają bardziej jak budowniczowie stawiający dom” — mówi Morris. „Muszą zainstalować ochronę krawędzi, muszą mieć udokumentowaną metodę pracy z zachowaniem bezpieczeństwa, zidentyfikowaną na miejscu, a plany bezpieczeństwa COVID-19 muszą być na miejscu”.
Mówi jednak, że pojawiły się pewne sprzeciwy.
„Musimy przyznać, że zwiększanie bezpieczeństwa nie przynosi żadnych pieniędzy” — mówi Morris. „I zawsze trudno jest konkurować na rynku, na którym nie wszyscy robią to, co należy. Ale powrót do domu na koniec dnia jest tym, co się liczy”.
Travis Cameron jest założycielem i dyrektorem firmy konsultingowej ds. bezpieczeństwa Recosafe. Mówi, że branża solarna przeszła długą drogę, aby wdrożyć praktyki dotyczące zdrowia i bezpieczeństwa.
Na początku branża ta pozostawała w ukryciu, jednak w związku z rosnącą liczbą instalacji wykonywanych codziennie i zwiększoną liczbą wypadków, organy regulacyjne zaczęły wdrażać programy i inicjatywy dotyczące bezpieczeństwa.
Cameron mówi również, że wyciągnięto wnioski z Home Insulation Program, który został wprowadzony za byłego premiera Kevina Rudda, na który niestety wpłynęło kilka incydentów związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy. Ponieważ instalacje solarne są również wspierane dotacjami, rządy podejmują środki w celu zapobiegania niebezpiecznym praktykom pracy.
Jeszcze długa droga przed nami
Według Michaela Tildena, zastępcy inspektora stanowego z SafeWork NSW, który przemawiał na webinarium Smart Energy Council we wrześniu 2021 r., regulator bezpieczeństwa NSW zauważył wzrost liczby skarg i incydentów w branży solarnej w ciągu poprzednich 12–18 miesięcy. Powiedział, że było to częściowo spowodowane wzrostem popytu na energię odnawialną, przy czym między styczniem a listopadem 2021 r. zarejestrowano 90 415 instalacji.
Niestety, w tym czasie odnotowano dwa zgony.
Tilden powiedział, że w 2019 r. organ regulacyjny odwiedził 348 placów budowy, zwracając uwagę na upadki, i stwierdził, że w 86 proc. z nich drabiny nie były prawidłowo ustawione, a w 45 proc. zastosowano niewystarczającą ochronę krawędzi.
„To jest bardzo niepokojące, biorąc pod uwagę poziom ryzyka, jakie niosą ze sobą tego typu działania” – powiedział podczas webinarium.
Tilden powiedział, że większość poważnych obrażeń i zgonów ma miejsce na wysokości od dwóch do czterech metrów. Powiedział również, że większość śmiertelnych obrażeń ma miejsce, gdy ktoś wpada przez powierzchnię dachu, a nie spada z krawędzi dachu. Nic dziwnego, że młodzi i niedoświadczeni pracownicy są bardziej narażeni na upadki i inne naruszenia bezpieczeństwa.
Ryzyko utraty życia ludzkiego powinno być wystarczające, aby przekonać większość firm do przestrzegania przepisów bezpieczeństwa, jednak istnieje również ryzyko nałożenia grzywien w wysokości ponad 500 000 dolarów, co mogłoby doprowadzić do bankructwa wielu małych firm.
Lepiej zapobiegać niż leczyć
Zapewnienie bezpieczeństwa w miejscu pracy zaczyna się od dokładnej oceny ryzyka i konsultacji z interesariuszami. Oświadczenie o bezpiecznej metodzie pracy (SWMS) to dokument, który określa czynności budowlane wysokiego ryzyka, zagrożenia wynikające z tych czynności oraz środki wdrożone w celu kontrolowania ryzyka.
Planowanie bezpiecznego miejsca pracy musi rozpocząć się na długo przed wysłaniem pracowników na miejsce. Powinno się rozpocząć przed instalacją, podczas procesu wyceny i wstępnej inspekcji, aby pracownicy zostali wysłani z całym odpowiednim sprzętem, a wymagania bezpieczeństwa zostały uwzględnione w kosztach zadania. „Rozmowa przy skrzynce narzędziowej” z pracownikami to kolejny kluczowy krok, aby upewnić się, że wszyscy członkowie zespołu znają różne ryzyka związane z konkretnym zadaniem i przeszli odpowiednie szkolenie, aby je złagodzić.
Cameron mówi, że bezpieczeństwo powinno być również uwzględniane na etapie projektowania systemu solarnego, aby zapobiec incydentom podczas instalacji i przyszłej konserwacji. Na przykład instalatorzy mogą unikać umieszczania paneli w pobliżu świetlika, jeśli istnieje bezpieczniejsza alternatywa, lub zainstalować stałą drabinę, aby w razie awarii lub pożaru ktoś mógł szybko dostać się na dach bez powodowania obrażeń lub szkód.
Dodaje, że odpowiednie przepisy nakładają obowiązek projektowania bezpiecznego.
„Myślę, że w końcu organy regulacyjne zaczną się temu przyglądać” – mówi.
Unikanie upadków
Zarządzanie upadkami opiera się na hierarchii kontroli, która zaczyna się od wyeliminowania ryzyka upadku z krawędzi, przez świetliki lub kruche powierzchnie dachów. Jeśli ryzyka nie można wyeliminować na danym terenie, instalatorzy muszą opracować szereg strategii ograniczania ryzyka, zaczynając od najbezpieczniejszych do najbardziej niebezpiecznych. Zasadniczo, gdy inspektor bezpieczeństwa pracy przybywa na miejsce, pracownicy muszą udowodnić, dlaczego nie mogli przejść na wyższy poziom, w przeciwnym razie ryzykują grzywną.
Tymczasowe zabezpieczenie krawędzi lub rusztowanie jest zazwyczaj uważane za najlepszą ochronę podczas pracy na wysokościach. Prawidłowo zainstalowany sprzęt jest uważany za znacznie bezpieczniejszy niż system uprzęży i może nawet zwiększyć wydajność.
Postęp w tym sprzęcie ułatwił jego instalację. Na przykład firma SiteTech Solutions, zajmująca się sprzętem budowlanym, oferuje produkt o nazwie EBRACKET, który można łatwo ustawić z ziemi, więc gdy pracownicy znajdą się na dachu, nie ma możliwości, aby spadli z krawędzi. Opiera się on również na systemie opartym na ciśnieniu, więc nie przylega fizycznie do domu.
Obecnie uprząż zabezpieczająca – system pozycjonowania w miejscu pracy – jest dopuszczalna tylko wtedy, gdy nie jest możliwe zabezpieczenie krawędzi rusztowania. Tilden powiedział, że w przypadku konieczności użycia uprzęży, kluczowe jest, aby były one prawidłowo ustawione z udokumentowanym planem przedstawiającym układ systemu z lokalizacjami punktów kotwiczenia, aby zapewnić bezpieczny promień przemieszczania się od każdego punktu kotwiczenia. Należy unikać tworzenia martwych stref, w których uprząż jest na tyle luźna, że pracownik może spaść aż na ziemię.
Tilden powiedział, że firmy coraz częściej stosują dwa rodzaje zabezpieczeń krawędzi, aby mieć pewność, że zapewnią pełne pokrycie.
Uważaj na świetliki
Świetliki i inne niestabilne powierzchnie dachowe, takie jak szkło i zgniłe drewno, są również niebezpieczne, jeśli nie są odpowiednio zarządzane. Do możliwych opcji należą: użycie podwyższonej platformy roboczej, aby pracownicy nie stali na samym dachu, oraz bariery fizyczne, takie jak barierki ochronne.
Dyrektor generalny SiteTech Erik Zimmerman mówi, że jego firma niedawno wypuściła siatkę przeznaczoną do pokrywania świetlików i innych delikatnych obszarów. Mówi, że system, który wykorzystuje metalowy system mocowania, jest znacznie lżejszy od alternatyw i cieszy się popularnością, sprzedano ponad 50 sztuk od czasu wprowadzenia produktu na rynek pod koniec 2021 r.
Zagrożenia elektryczne
Praca ze sprzętem elektrycznym również stwarza możliwość porażenia prądem. Kluczowe kroki, aby tego uniknąć, obejmują upewnienie się, że prąd nie może zostać ponownie włączony po jego wyłączeniu – stosując metody blokady/oznaczania – i upewnienie się, że sprzęt elektryczny nie jest pod napięciem.
Wszystkie prace elektryczne muszą być wykonywane przez wykwalifikowanego elektryka lub pod nadzorem osoby, która ma kwalifikacje do nadzorowania praktykanta. Jednak czasami zdarza się, że osoby bez kwalifikacji pracują przy sprzęcie elektrycznym. Podejmowano wysiłki, aby wyeliminować tę praktykę.
Morris mówi, że standardy bezpieczeństwa elektrycznego są solidne, ale niektóre stany i terytoria nie spełniają norm bezpieczeństwa elektrycznego. Mówi, że Victoria, a do pewnego stopnia także ACT, mają najwyższe wskaźniki bezpieczeństwa. Dodaje, że instalatorzy uzyskujący dostęp do federalnego programu rabatowego za pośrednictwem Small-scale Renewable Energy Scheme prawdopodobnie zostaną odwiedzeni przez Clean Energy Regulator, ponieważ skontroluje on znaczną część obiektów.
„Jeśli masz na sobie niebezpieczną etykietę, może to wpłynąć na twoją akredytację” – mówi.

Oszczędzaj plecy i pieniądze
John Musster jest dyrektorem generalnym HERM Logic, firmy, która dostarcza podnośniki pochyłe do paneli słonecznych. Ten sprzęt został zaprojektowany, aby szybciej i bezpieczniej podnosić panele słoneczne i inny ciężki sprzęt na dach. Działa poprzez podnoszenie paneli po zestawie szyn za pomocą silnika elektrycznego.
Mówi, że istnieje kilka różnych opcji umieszczania paneli na dachach. Najbardziej nieefektywnym i niebezpiecznym sposobem, jaki widział, jest instalator niosący panel słoneczny jedną ręką, wspinający się po drabinie, a następnie podający panel innemu instalatorowi stojącemu na krawędzi dachu. Innym nieefektywnym sposobem jest sytuacja, gdy instalator stoi z tyłu ciężarówki lub na podwyższonej powierzchni i prosi kogoś na dachu, aby go podniósł.
„To jest najbardziej niebezpieczne i najtrudniejsze dla organizmu” – mówi Musster.
Do bezpieczniejszych rozwiązań zaliczają się podniesione platformy robocze, takie jak podnośniki nożycowe, suwnice i urządzenia podnoszące, takie jak te oferowane przez HERM Logic.
Musster mówi, że produkt sprzedawał się dobrze przez lata, częściowo w odpowiedzi na bardziej rygorystyczny nadzór regulacyjny branży. Mówi również, że firmy są zainteresowane urządzeniem, ponieważ zwiększa ono wydajność.
„Na bardzo konkurencyjnym rynku, na którym czas to pieniądz, a wykonawcy pracują ciężej, aby móc wykonać więcej za pomocą mniejszej liczby członków zespołu, firmy instalacyjne są zainteresowane tym urządzeniem, ponieważ zwiększa ono wydajność” – mówi.
„Rzeczywistość komercyjna jest taka, że im szybciej się rozstawia i im szybciej przenosi materiały na dach, tym szybciej uzyskuje się zwrot z inwestycji. Więc jest to realny zysk komercyjny”.
Rola szkolenia
Zimmerman uważa, że oprócz zapewnienia odpowiedniego szkolenia w zakresie bezpieczeństwa w ramach ogólnego szkolenia instalatorów, producenci mogą również odegrać rolę w podnoszeniu kwalifikacji pracowników sprzedających nowe produkty.
„Zwykle ktoś kupuje produkt, ale nie ma zbyt wielu instrukcji dotyczących jego używania” – mówi. „Niektórzy ludzie i tak nie czytają instrukcji”.
Firma Zimmermana zatrudniła firmę zajmującą się grami, aby stworzyła oprogramowanie szkoleniowe w wirtualnej rzeczywistości, które symuluje instalację sprzętu na miejscu.
„Myślę, że tego typu szkolenie jest naprawdę kluczowe” – mówi.
Programy takie jak akredytacja instalatorów solarnych Clean Energy Council, która obejmuje kompleksowy komponent bezpieczeństwa, również pomagają podnieść poprzeczkę bezpiecznych praktyk instalacyjnych. Chociaż jest to dobrowolne, instalatorzy są mocno zachęcani do uzyskania akredytacji, ponieważ tylko akredytowani instalatorzy mogą uzyskać dostęp do zachęt solarnych oferowanych przez rządy.
Inne ryzyka
Cameron mówi, że ryzyko azbestu to coś, o czym zawsze należy pamiętać. Zadawanie pytań o wiek budynku jest zazwyczaj dobrym punktem wyjścia do oceny prawdopodobieństwa występowania azbestu.
Szczególną uwagę należy zwrócić na młodych pracowników i praktykantów, zapewniając im odpowiedni nadzór i szkolenie.
Cameron mówi też, że pracownicy w Australii są narażeni na ekstremalne upały, ponieważ przebywają na dachach i wnękach dachowych. Temperatura może tam sięgać nawet 50 stopni Celsjusza.
W kontekście długotrwałych czynników stresogennych pracownicy powinni być świadomi ryzyka narażenia na działanie promieni słonecznych i urazów spowodowanych złą postawą ciała.
Zimmerman mówi, że w przyszłości bezpieczeństwo akumulatorów prawdopodobnie również stanie się kwestią priorytetową.
Czas publikacji: 25-11-2021